دکتر مهدی صارمی نژاد روانشناس شیراز

دانش هنر های رزمی با استاد مهدی صارمی نژاد

8 راهکار علمی برای بهبود کیفیت خواب

بهبود-خواب-صارمی-نژاد
خواب شبانه‌ی خوب به اندازه‌ی ورزش منظم و رژیم غذایی سالم برای سلامتی شما اهمیت دارد.

تحقیقات نشان داده‌اند که خواب ضعیف می‌تواند تأثیر منفی بر توانایی تفکر، خلق‌وخو، سلامت قلب، سیستم ایمنی و سایر جنبه‌های سلامتی داشته باشد. همچنین می‌تواند خطر ابتلا به چاقی، دیابت و سایر بیماری‌ها را افزایش دهد.

به همین دلیل، داشتن خواب شبانه‌ی باکیفیت یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌توانید برای بهینه‌سازی سلامت خود انجام دهید.

در ادامه 8 راهکار علمی برای بهبود کیفیت خواب شبانه آورده شده است:( برگرفته از کارگاه تناسب اندام مهدی صارمی نژاد)

1. افزایش قرارگیری در معرض نور روشن در طول روز

قرار گرفتن در معرض نور طبیعی یا نور شدید در طول روز به تنظیم ریتم شبانه‌روزی بدن کمک می‌کند و باعث افزایش انرژی روزانه و بهبود کیفیت خواب شبانه می‌شود.

مطالعات نشان داده‌اند که قرار گرفتن در معرض نور شدید در طول روز باعث بهبود کیفیت و مدت زمان خواب می‌شود. اگر امکان دریافت نور طبیعی ندارید، از دستگاه‌ها یا لامپ‌های نور مصنوعی استفاده کنید.

2. کاهش قرارگیری در معرض نور آبی در شب

نور آبی (که از دستگاه‌هایی مانند تلفن همراه و کامپیوتر ساطع می‌شود) تولید ملاتونین، هورمون خواب، را کاهش می‌دهد. این امر می‌تواند باعث بیدار ماندن و کاهش کیفیت خواب شود.

راهکارها:

  • استفاده از عینک‌هایی با فیلتر نور آبی

  • خاموش کردن وسایل الکترونیکی و نورهای روشن ۲ ساعت پیش از خواب


3. مصرف نکردن کافئین در اواخر روز

کافئین می‌تواند تمرکز و عملکرد را افزایش دهد، اما مصرف آن در ساعات پایانی روز خواب را مختل می‌کند. حتی مصرف کافئین ۶ تا ۸ ساعت قبل از خواب می‌تواند تأثیر منفی داشته باشد.

اگر عصر یا شب هوس قهوه کردید، از نوع بدون کافئین استفاده کنید.

4. کاهش چرت‌های نامنظم یا طولانی در روز

چرت کوتاه می‌تواند مفید باشد، اما چرت‌های طولانی یا نامنظم باعث اختلال در ریتم خواب شبانه می‌شوند. اگر به طور مداوم در طول روز می‌خوابید و خواب شبانه‌تان مختل شده است، زمان چرت‌ها را کاهش دهید.

5. استفاده از مکمل‌های دیگر (با احتیاط)

برخی مکمل‌ها ممکن است به خواب بهتر کمک کنند:

  • منیزیم

  • نیترات

  • امگا-۳

  • رزوراترول

  • روی

این مکمل‌ها باید با احتیاط و یکی‌یکی مصرف شوند تا واکنش بدنی بررسی شود.


6. بهینه‌سازی محیط خواب

عوامل محیطی مانند دما، نور، صدا، تهویه و آلاینده‌های هوا نیز بر خواب تأثیرگذار هستند. دمای حدود ۱۸ درجه سانتی‌گراد معمولاً برای بیشتر افراد مناسب است. نور و صدای مزاحم را حذف کرده و کیفیت هوای اتاق را بهبود دهید.


7. خوردن شام سبک و زودهنگام

خوردن وعده‌ی سنگین یا پرکربوهیدرات دیر هنگام، خواب را مختل می‌کند. حداقل ۲ تا ۳ ساعت قبل از خواب شام بخورید. اگر گرسنه شدید، فقط یک میان‌وعده سبک بخورید.

8. ورزش منظم — اما نه نزدیک به زمان خواب

ورزش منظم کیفیت خواب را بالا می‌برد، اما اگر دیر وقت ورزش کنید، ممکن است باعث افزایش آدرنالین و بیداری شود. حداقل چند ساعت قبل از خواب، ورزش را به پایان برسانید.

۰ ۰

۵ راهکار برای داشتن انرژی بیشتر در طول روز‎

انرژی بیشتر- مهدی صارمی نژاد
بیشتر ما احساس می‌کنیم به انرژی بیشتری نیاز داریم. در واقع، طبق یک نظرسنجی از مؤسسه گالوپ، ۱۴٪ از آمریکایی‌ها عنوان کرده‌اند که انرژی لازم برای انجام امور روزمره خود را ندارند. خوشبختانه، راهکارهایی وجود دارد که می‌توان از طریق آن‌ها سطح انرژی طبیعی بدن را افزایش داد. در ادامه، ۹ توصیه برای ارتقاء سطح انرژی ارائه می‌شود:

  1. مدیریت استرس
    احساسات ناشی از استرس، مقدار قابل‌توجهی از انرژی بدن را مصرف می‌کنند. گفت‌وگو با یک دوست یا یکی از اعضای خانواده، پیوستن به گروه‌های حمایتی، یا مراجعه به روان‌درمانگر می‌تواند در کاهش استرس مؤثر باشد. همچنین، استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن، خودهیپنوتیزم، یوگا و تای‌چی، به میزان زیادی در مدیریت استرس نقش دارد.
  2. کاهش حجم مسئولیت‌ها
    یکی از دلایل اصلی احساس خستگی، اشتغال بیش‌ از حد است که می‌تواند جنبه‌های شغلی، خانوادگی و اجتماعی را در بر بگیرد. پیشنهاد می‌شود فهرست کارهای ضروری بازبینی شود، اولویت‌ها مشخص گردند و امور کم‌اهمیت حذف یا کاهش یابند. در صورت نیاز، درخواست کمک از دیگران، به‌ویژه در محیط کار، نیز توصیه می‌شود.
  3. ورزش منظم
    فعالیت بدنی منظم موجب بهبود کیفیت خواب، افزایش سوخت‌وساز سلولی و بهبود گردش اکسیژن در بدن می‌شود. همچنین، ورزش موجب افزایش سطح دوپامین در مغز شده و روحیه را تقویت می‌نماید. توصیه می‌شود هنگام پیاده‌روی، گاهی سرعت خود را افزایش دهید تا از مزایای بیشتری بهره‌مند شوید.
  4. پرهیز از مصرف دخانیات
    نیکوتین به‌عنوان یک محرک، موجب افزایش ضربان قلب، فشار خون و فعالیت مغزی می‌شود و کیفیت خواب را به‌شدت کاهش می‌دهد. حتی پس از به خواب رفتن، وابستگی به نیکوتین ممکن است موجب بیداری ناگهانی همراه با میل به مصرف شود.
  5. تنظیم خواب با محدودسازی موقتی
    در صورتی که به کم‌خوابی مشکوک هستید، کاهش موقتی زمان خواب می‌تواند به شناسایی نیاز واقعی بدن به خواب کمک کند.
    روش پیشنهادی:
  • از خواب روزانه پرهیز نمایید.
  • در شب اول، دیرتر از معمول به رختخواب بروید و فقط چهار ساعت بخوابید.
  • در صورتی که خواب شب اول کیفیت مناسبی داشت، در شب دوم ۱۵ تا ۳۰ دقیقه به آن اضافه کنید.
  • تا زمانی که خواب شبانه پیوسته و عمیق است، به‌تدریج زمان خواب افزایش یابد.
  1. تغذیه مناسب برای حفظ انرژی
    مصرف مواد غذایی با شاخص گلیسمی پایین (مانند غلات کامل، سبزیجات پرفیبر، مغزها و روغن‌های سالم مانند روغن زیتون) موجب آزادسازی تدریجی قند خون شده و از افت ناگهانی انرژی جلوگیری می‌کند. در مقابل، غذاهای حاوی قند و نشاسته سریع‌الجذب معمولاً پس از مصرف موجب احساس کسالت می‌شوند.
  2. استفاده هوشمندانه از کافئین
    کافئین می‌تواند سطح هوشیاری را افزایش دهد. نوشیدن قهوه در زمان مناسب، تمرکز را تقویت می‌نماید. با این حال، مصرف بیش‌ازحد یا مصرف آن در ساعات پایانی روز ممکن است منجر به بی‌خوابی گردد.
  3. محدود کردن مصرف الکل
    برای جلوگیری از احساس خواب‌آلودگی در طول روز، به‌ویژه پس از صرف ناهار، توصیه می‌شود از مصرف الکل در این زمان خودداری شود. همچنین، در صورتی که قصد فعالیت در ساعات عصر را دارید، از مصرف نوشیدنی‌های الکلی در پایان روز اجتناب نمایید. مصرف الکل باید در زمان مناسب و با رعایت اعتدال صورت گیرد.
  4. نوشیدن آب کافی
    آب، تنها ماده مغذی است که عملکرد بدنی را در اغلب فعالیت‌ها، حتی فعالیت‌های سنگین، بهبود می‌بخشد. کم‌آبی یکی از علل اصلی خستگی در طول روز به شمار می‌رود. لذا نوشیدن منظم آب می‌تواند نقش بسزایی در افزایش سطح انرژی ایفا نماید.
۰ ۰

راه‌هایی برای بدن سالم در زندگی شلوغ

ورزش های ساده- مهدی صارمی نژاد
چطور بدون باشگاه و تجهیزات خاص، در طول روز فعال‌تر باشیم؟

آیا دوست دارید تحرک بیشتری داشته باشید، اما مشغله‌های روزمره اجازه نمی‌دهند برای ورزش وقت بگذارید؟ خبر خوب این‌که برای فعال‌تر بودن نیازی به باشگاه، لباس ورزشی خاص یا زمان زیاد ندارید. تنها با چند تغییر ساده در سبک زندگی‌تان، می‌توانید فعالیت بدنی روزانه‌ را بالا ببرید و از مزایای آن مثل افزایش انرژی، کاهش استرس و تقویت سلامت قلب بهره‌مند شوید.

در اینجا ۱۰ روش ساده و کاربردی برای اضافه کردن تحرک به زندگی روزمره بدون نیاز به تجهیزات یا زمان اضافه آورده شده است:


1. صبح‌تان را با پیاده‌روی آغاز کنید

کمی زودتر از خواب بیدار شوید و روزتان را با یک پیاده‌روی کوتاه در اطراف خانه شروع کنید. این کار نه‌تنها متابولیسم بدن را فعال می‌کند، بلکه ذهن شما را هم برای یک روز پرانرژی آماده می‌سازد.


2. پله‌ها را جایگزین آسانسور کنید

هر بار که پله را به‌جای آسانسور انتخاب می‌کنید، قلبتان کمی بیشتر کار می‌کند و پاهایتان تقویت می‌شوند. حتی چند طبقه در روز می‌تواند تأثیر زیادی در تناسب اندامتان داشته باشد.


3. کشش در زمان ناهار

اگر پشت میز کار می‌کنید، چند دقیقه از وقت ناهارتان را به حرکات کششی ساده یا چند قدم زدن اختصاص دهید. این کار گردش خون را بهبود می‌دهد و کمک می‌کند از خستگی و خشکی عضلات جلوگیری شود.


4. دورتر پارک کنید

در محل کار یا هنگام خرید، ماشینتان را کمی دورتر از ورودی پارک کنید. این راه ساده‌ای برای افزایش تعداد قدم‌ها در طول روز است.


5. حرکت پشت میز کار

تمرینات ساده‌ای مثل بالا بردن زانوها، چرخش شانه یا منقبض کردن عضلات شکم را می‌توانید بدون بلند شدن از صندلی انجام دهید. این تمرین‌ها کمک می‌کنند بدن در طول ساعات کاری ساکن نماند.


6. رقص در آشپزخانه

در حین آشپزی، آهنگ مورد علاقه‌تان را پخش کنید و چند دقیقه‌ای برقصد. این کار نه‌تنها حال و هوای شما را بهتر می‌کند، بلکه راهی سرگرم‌کننده برای افزایش تحرک است.


7. تمرین در زمان تبلیغات تلویزیونی

به‌جای نشستن مداوم هنگام تماشای تلویزیون، از زمان پخش تبلیغات استفاده کنید و چند حرکت ساده مثل پروانه، دراز و نشست، اسکات یا لانژ انجام دهید.


8. انتخاب مسیر طولانی‌تر

به‌جای نزدیک‌ترین مسیر، گاهی مسیر طولانی‌تر را انتخاب کنید؛ چه برای رفتن به فروشگاه باشد، چه خانه‌ی یکی از دوستانتان. این قدم‌های اضافه به ظاهر کوچک، اما در مجموع بسیار مفید هستند.


9. شرکت در کلاس‌های گروهی ورزشی

اگر فرصتش را دارید، در کلاس‌هایی مثل یوگا، پیلاتس یا رقص شرکت کنید. حضور در جمع دیگران انگیزه ایجاد می‌کند و باعث می‌شود ورزش کردن به کاری لذت‌بخش تبدیل شود، نه وظیفه‌ای خسته‌کننده.


10. پیاده‌روی عصرگاهی

روزتان را با یک پیاده‌روی آرام هنگام غروب به پایان برسانید. این کار نه‌تنها برای بدن مفید است، بلکه به تخلیه ذهن از استرس‌های روز کمک می‌کند و به خواب بهتر شبانه منجر می‌شود.


جمع‌بندی: حرکت‌های کوچک، نتایج بزرگ

تحرک بیشتر در روز لزوماً به معنای ورزش حرفه‌ای یا صرف ساعت‌ها در باشگاه نیست. هر حرکتی—even کوچک—گامی به‌سوی یک زندگی سالم‌تر است. با انتخاب‌های آگاهانه و ایجاد عادت‌های کوچک اما مداوم، می‌توانید نشاط، انرژی و سلامت بیشتری را وارد زندگی روزانه‌تان کنید.

۰ ۰

سلامت روان و چاقی

سلامت روان و چاقی- مهدی صارمی نژاد

سلامت روان و چاقی ارتباطی پیچیده و دوجانبه دارند که می‌توانند به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر یکدیگر تأثیر بگذارند.
در این مقاله به بررسی رابطه میان چاقی و سلامت روان پرداخته می‌شود و تأثیرات متقابل این دو بر یکدیگر مورد تحلیل قرار می‌گیرد. (برگرفته از کارگاه تناسب اندام مهدی صارمی نژاد روانشناس بالینی)

چاقی و تأثیرات منفی بر سلامت روان

چاقی می‌تواند به‌طور قابل توجهی بر سلامت روان تأثیر بگذارد. برخی از مهم‌ترین مشکلات روانی که افراد چاق با آن‌ها مواجه می‌شوند عبارتند از:

  • افسردگی: افراد چاق به‌ویژه در جوامعی که معیارهای زیبایی خاصی دارند، بیشتر در معرض افسردگی قرار می‌گیرند. این امر به دلیل احساس منفی نسبت به ظاهر خود، کاهش اعتماد به نفس، و فشارهای اجتماعی ممکن است رخ دهد.
  • اضطراب: چاقی ممکن است منجر به اضطراب و نگرانی‌های جسمی و اجتماعی شود. افراد چاق به‌ویژه در محیط‌های اجتماعی ممکن است احساس شرمندگی کنند و این می‌تواند به اضطراب و کاهش کیفیت زندگی منجر شود.
  • اختلالات خواب: افراد چاق بیشتر در معرض اختلالات خواب مانند آپنه خواب هستند که می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت روان بگذارد.
  • افزایش اختلالات روانی: مطالعات نشان می‌دهند که افراد مبتلا به چاقی به طور قابل توجهی در معرض خطر ابتلا به اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و مشکلات شخصیتی هستند. به عنوان مثال، افرادی که دارای اضافه وزن هستند، ۲۵ درصد بیشتر از افراد با وزن نرمال در معرض اختلالات خلقی قرار دارند. این اختلالات می‌توانند ناشی از تبعیض اجتماعی، کاهش اعتماد به نفس و انزوا باشند.

سلامت روان و چاقی: اثرات متقابل

این ارتباط تنها یک‌طرفه نیست؛ به این معنا که مشکلات روانی نیز می‌توانند به چاقی منجر شوند. به‌ویژه در افرادی که از افسردگی یا اضطراب رنج می‌برند، ممکن است برای تسکین احساسات منفی خود به غذا روی آورند و این می‌تواند به پرخوری و افزایش وزن منجر شود. در حقیقت، این چرخه معیوب می‌تواند به‌طور مداوم ادامه یابد:

  • پرخوری عصبیاختلالات خوردن مانند پرخوری عصبی می‌توانند منجر به چاقی شوند. افراد مبتلا به افسردگی یا اضطراب ممکن است به‌طور ناخودآگاه غذاهای ناسالم و پرکالری مصرف کنند تا احساسات منفی خود را تسکین دهند.
  • کاهش فعالیت بدنی: مشکلات روانی مانند افسردگی ممکن است باعث کاهش انگیزه برای ورزش و فعالیت بدنی شوند. این عدم تحرک می‌تواند به افزایش وزن و چاقی کمک کند.

استیگما و تأثیرات اجتماعی

استیگما یا برچسب‌زدن اجتماعی یکی از عواملی است که بر سلامت روان افراد چاق تأثیر می‌گذارد. در بسیاری از جوامع، افراد چاق به‌طور ناعادلانه‌ای قضاوت می‌شوند و این قضاوت‌ها می‌توانند به مشکلات روانی مانند اضطراب، افسردگی و کاهش اعتماد به نفس منجر شوند.


راهکارهای مقابله‌ای

برای مقابله با تأثیرات منفی چاقی بر سلامت روان، چندین روش می‌تواند مفید باشد:

  • مدیریت وزن: کاهش وزن به‌طور تدریجی و تحت نظر متخصص، می‌تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت روان داشته باشد.
  • فعالیت بدنی: ورزش و فعالیت بدنی منظم می‌تواند به بهبود سلامت روان و کاهش علائم افسردگی و اضطراب کمک کند.
  • حمایت اجتماعی: داشتن شبکه حمایتی از خانواده و دوستان می‌تواند به افراد چاق کمک کند تا احساسات منفی خود را کاهش دهند و با مشکلات روانی مقابله کنند.
  • مشاوره روان‌شناختی: درمان‌های شناختی-رفتاری (CBT) می‌توانند به افراد کمک کنند تا با مشکلات روانی و اختلالات خوردن مقابله کنند و رفتارهای غذایی سالم‌تری اتخاذ کنند.

چاقی و سلامت روان ارتباطی پیچیده و دوجانبه دارند. چاقی می‌تواند به مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب و کاهش اعتماد به نفس منجر شود، در حالی که مشکلات روانی نیز می‌توانند باعث رفتارهای غذایی ناسالم و افزایش وزن شوند. برای بهبود سلامت روان و جسمی افراد چاق، رویکردهای چندجانبه مانند کاهش وزن تدریجی، ورزش، مشاوره روان‌شناختی و حمایت اجتماعی ضروری هستند. از این رو، توجه به جنبه‌های روانی چاقی می‌تواند به پیشگیری و درمان این مشکل کمک کند.
۰ ۰

لپتین و تناسب اندام

هورمون لپتین- مهدی صارمی نژاد

لپتین یک هورمون است که عمدتاً توسط سلول‌های چربی (آدیپوسیت‌ها) تولید می‌شود و نقش کلیدی در تنظیم اشتها، متابولیسم و ذخیره انرژی بدن دارد. این هورمون به مغز (به‌ویژه هیپوتالاموس) سیگنال می‌دهد که میزان ذخیره چربی در بدن چقدر است، بنابراین کمک می‌کند تا بدن انرژی خود را تنظیم کند.
 

نقش لپتین در بدن:

1. تنظیم اشتها: لپتین به مغز سیگنال می‌دهد که بدن به اندازه کافی انرژی (چربی) ذخیره کرده است، بنابراین اشتها کاهش می‌یابد و فرد احساس سیری می‌کند. به‌عکس، زمانی که سطح لپتین پایین است (مثل زمانی که فرد کاهش وزن داشته یا دچار کمبود چربی است)، مغز سیگنال‌هایی برای افزایش اشتها ارسال می‌کند.
 
 
2. تنظیم متابولیسم: لپتین علاوه بر تنظیم اشتها، بر سوخت‌وساز بدن نیز تأثیر می‌گذارد. هنگامی که سطح لپتین بالا باشد، متابولیسم بدن افزایش می‌یابد و بدن به‌راحتی کالری‌ها را می‌سوزاند. در مقابل، سطح پایین لپتین باعث کاهش سوخت‌وساز می‌شود.
 
 
3. تنظیم وزن بدن: لپتین به‌طور غیرمستقیم به حفظ وزن بدن کمک می‌کند. وقتی بدن چربی ذخیره می‌کند، سطح لپتین افزایش می‌یابد و این به کاهش اشتها و سرعت کاهش وزن کمک می‌کند. اما اگر سطح لپتین به‌طور طبیعی پایین بیاید (مثلاً در رژیم‌های غذایی شدید یا کمبود کالری)، این می‌تواند منجر به افزایش اشتها و ذخیره بیشتر چربی شود.
 
 
 

مقاومت به لپتین:

 
در برخی افراد، به‌ویژه کسانی که دچار چاقی هستند، بدن ممکن است به لپتین مقاوم شود. در این حالت، علی‌رغم اینکه سطح لپتین در خون بالاست (به دلیل ذخایر زیاد چربی)، مغز به درستی سیگنال‌ها را دریافت نمی‌کند و این باعث می‌شود فرد همچنان احساس گرسنگی کند و نتواند به راحتی وزن کم کند.
 
 
 
لپتین یکی از هورمون‌های مهم تنظیم‌کننده وزن و انرژی است که تأثیر زیادی بر اشتها، متابولیسم و ذخیره چربی دارد. مدیریت سطح لپتین از طریق تغذیه متعادل، ورزش منظم و خواب کافی می‌تواند به حفظ وزن سالم و تنظیم فرآیندهای متابولیک کمک کند.
 
 
۰ ۰

چرا تناسب اندام همان چیزی ست که نیاز دارید؟!

مهدی صارمی نژاد- تناسب اندام

تناسب اندام از جنبه‌های مختلف زندگی اهمیت زیادی دارد، زیرا نه‌تنها بر سلامت جسمانی تأثیر می‌گذارد، بلکه از نظر روحی، روانی و اجتماعی نیز نقش بسزایی ایفا می‌کند.

در ادامه به دلایل اصلی اهمیت تناسب اندام می‌پردازیم:
 
1. سلامت جسمانی
 
پیشگیری از بیماری‌ها: داشتن تناسب اندام خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت نوع 2، فشار خون بالا و چاقی را کاهش می‌دهد.
 
تقویت سیستم ایمنی: فعالیت بدنی منظم سیستم ایمنی را تقویت می‌کند و بدن را در برابر بیماری‌ها مقاوم‌تر می‌سازد.
 
افزایش انرژی: بدن متناسب انرژی بیشتری دارد و در طول روز پرانرژی‌تر خواهید بود.
 
انعطاف‌پذیری و قدرت: تناسب اندام کمک می‌کند بدن قوی‌تر و انعطاف‌پذیرتر باشد و از آسیب‌های جسمی جلوگیری شود.
 
 
2. سلامت روانی و عاطفی
 
کاهش استرس: ورزش و فعالیت بدنی هورمون‌های استرس‌زا را کاهش می‌دهد و آرامش ذهنی به همراه دارد.
 
افزایش اعتماد به نفس: داشتن بدنی متناسب احساس خوبی به شما می‌دهد و اعتماد به نفستان را تقویت می‌کند.
 
پیشگیری از افسردگی: فعالیت بدنی با افزایش تولید اندورفین، به بهبود خلق‌وخو و کاهش افسردگی کمک می‌کند.
 
 
3. کارایی روزمره
 
بهبود کیفیت خواب: بدن متناسب نیاز به خواب را بهبود می‌بخشد و خواب عمیق‌تری را فراهم می‌کند.
 
افزایش تمرکز و بهره‌وری: فعالیت بدنی منظم باعث افزایش گردش خون به مغز می‌شود و توانایی تمرکز و کارایی ذهنی را بالا می‌برد.
 
جلوگیری از فرسودگی زودرس: تناسب اندام از پیری زودرس پیشگیری می‌کند و توانایی انجام وظایف روزمره را حفظ می‌کند.
 
 
4. زیبایی و جذابیت ظاهری
 
تناسب اندام باعث بهبود ظاهر بدن و افزایش جذابیت می‌شود، که می‌تواند حس بهتری از خودتان به شما بدهد.
 
 
5. روابط اجتماعی بهتر
 
افراد متناسب معمولاً احساس راحتی بیشتری در تعاملات اجتماعی دارند و روابط اجتماعی‌شان بهبود پیدا می‌کند.
 
 
چگونه به تناسب اندام برسیم؟
 
رژیم غذایی سالم و متعادل
 
ورزش منظم (حداقل 150 دقیقه فعالیت متوسط در هفته)
 
خواب کافی
 
پرهیز از استرس‌های طولانی‌مدت
 
 
 
تناسب اندام نه‌تنها برای سلامت جسمی، بلکه برای کیفیت کلی زندگی مهم است. با تلاش برای داشتن یک سبک زندگی سالم و فعال، می‌توانید از مزایای بی‌شمار آن بهره‌مند شوید.
 
 
۰ ۰

گرلین و تناسب اندام: کلید کنترل اشتها و حفظ وزن ایده آل

هورمون گرلین- مهدی صارمی نژاد

گرلین (Ghrelin) یک هورمون پپتیدی است که اغلب به آن هورمون گرسنگی می‌گویند. این هورمون توسط معده تولید می‌شود و نقشی کلیدی در تنظیم اشتها و تعادل انرژی بدن دارد.
در ادامه به توضیح و تشریح هورمون گرلین و نقش آن در بدن میپردازیم که خلاصه ای از کارگاه تناسب اندام مهدی صارمی نژاد میباشد:

ویژگی‌ها و عملکرد گرلین

 
1. تحریک اشتها:
 
گرلین زمانی که معده خالی است تولید و وارد جریان خون می‌شود.
 
این هورمون به هیپوتالاموس در مغز پیام می‌دهد که احساس گرسنگی ایجاد کند.
 
پس از خوردن غذا، سطح گرلین کاهش می‌یابد.
 
 
 
2. تنظیم وزن و تعادل انرژی:
 
سطح بالای گرلین می‌تواند باعث افزایش اشتها و مصرف غذا شود.
 
این هورمون می‌تواند در افزایش وزن و چاقی نقش داشته باشد، به‌ویژه در افرادی که گرلین آن‌ها به خوبی تنظیم نمی‌شود.
 
 
 
3. اثرات متابولیک:
 
گرلین به کنترل استفاده از ذخایر چربی بدن و سطح انسولین کمک می‌کند.
 
در برخی موارد، ممکن است متابولیسم را کاهش دهد و ذخیره چربی را افزایش دهد.
 
 
 
4. نقش در سایر فرایندها:
 
علاوه بر اشتها، گرلین بر عملکرد قلب، رشد سلول‌ها، و تنظیم خواب نیز تأثیر می‌گذارد.

هورمون گرلین تأثیر مستقیمی بر تناسب اندام دارد، زیرا اشتها، ذخیره چربی، و تعادل انرژی را تنظیم می‌کند. عملکرد آن به گونه‌ای است که می‌تواند فرآیند کاهش یا افزایش وزن را تسهیل یا دشوار کند.
 

تأثیرات گرلین بر تناسب اندام

 
1. افزایش اشتها
 
گرلین با تحریک هیپوتالاموس باعث ایجاد حس گرسنگی می‌شود.
 
اگر سطح گرلین بالا باشد، ممکن است تمایل به پرخوری افزایش یابد، که به تجمع چربی و افزایش وزن منجر می‌شود.
 
 
2. تأثیر بر متابولیسم
 
گرلین می‌تواند سرعت متابولیسم را کاهش دهد، به‌ویژه در شرایط کم‌کالری یا رژیم‌های سخت. این کاهش متابولیسم باعث می‌شود بدن انرژی کمتری بسوزاند و ذخایر چربی بیشتری نگه دارد.
 
 
3. تجمع چربی در بدن
 
سطوح بالای گرلین ممکن است ذخیره چربی را در بدن افزایش دهد، زیرا این هورمون به بدن سیگنال می‌دهد که انرژی بیشتری ذخیره کند.
 
به همین دلیل، در افرادی که دچار پرخوری یا مقاومت به گرلین هستند، چاقی راحت‌تر رخ می‌دهد.
 
 
4. اثر معکوس بر کاهش وزن
 
در زمان کاهش وزن، سطح گرلین معمولاً افزایش می‌یابد. این یک مکانیسم دفاعی طبیعی بدن است که می‌خواهد ذخایر انرژی را حفظ کند.
 
افزایش گرلین در رژیم‌های سخت می‌تواند منجر به افزایش اشتها و کند شدن روند کاهش وزن شود.
 
 
5. تأثیر بر چربی‌سوزی و عضله‌سازی
 
گرلین به تنهایی مانع از چربی‌سوزی نمی‌شود، اما با افزایش اشتها و کاهش متابولیسم، می‌تواند در شرایط نامناسب بدن را به سمت ذخیره چربی هدایت کند.
 
همچنین ممکن است تعادل بین توده چربی و عضله را مختل کند، به‌ویژه اگر سطح گرلین در مدت طولانی بالا باشد.


چگونه گرلین را کنترل کنیم؟

 
1. مصرف غذاهای پروتئینی و فیبردار:
 
این نوع غذاها سیری طولانی‌تری ایجاد کرده و سطح گرلین را کاهش می‌دهند.
 
 
 
2. خواب کافی:
 
خواب مناسب به تنظیم سطح هورمون‌های گرسنگی (گرلین و لپتین) کمک می‌کند.
 
 
 
3. پرهیز از استرس:
 
استرس می‌تواند سطح گرلین را افزایش دهد و اشتهای شما را بیشتر کند.



ارتباط گرلین با سایر هورمون‌ها:

 
گرلین با لپتین (هورمون سیری) تعامل دارد.
 
گرلین اشتها را تحریک می‌کند.
 
لپتین سیری را تقویت می‌کند.
تعادل این دو هورمون برای تنظیم وزن و اشتها ضروری است.

گرلین یک هورمون حیاتی است که اگر کنترل شود، می‌تواند به کاهش وزن و تناسب اندام کمک کند. با ایجاد تعادل در سبک زندگی (ورزش، تغذیه و خواب) می‌توان اثرات منفی آن را به حداقل رساند و روند دستیابی به تناسب اندام را تسریع کرد.
 
 
 
 
 


 
 
 
 
۰ ۰

انسولین چیست و چه تاثیری بر تناسب اندام دارد؟

مهدی صارمی نژاد- انسولین

انسولین
 یک هورمون پروتئینی است که توسط سلول‌های بتا در لوزالمعده (پانکراس) تولید می‌شود.

انسولین نقش حیاتی در تنظیم متابولیسم و استفاده از انرژی در بدن دارد. این هورمون به طور مستقیم سطح قند خون را کنترل کرده و سوخت‌وساز کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها را مدیریت می‌کند.

از وظایف انسولین میتوان به تنظیم سطح قند خون، ذخیره انرژی به صورت گلیکوژن، کنترل متابولیسم چربی ها، ساخت پروتئین و رشد سلولی و ... اشاره کرد.

همچنین هورمون انسولین تأثیر زیادی بر تناسب اندام و وزن بدن دارد، زیرا نقش مهمی در تنظیم ذخیره‌سازی و مصرف انرژی در بدن ایفا می‌کند. این تأثیرات می‌تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم به افزایش یا کاهش وزن کمک کند.
در ادامه به بیان تاثیرات انسواین بر تناسب اندام میپردازیم که برگرفته از کارگاه تناسب اندام مهدی صارمی نژاد روانشناس بالینی میباشد:

1. ذخیره چربی و افزایش وزن

انسولین زمانی که در مقادیر زیاد ترشح می‌شود (مانند زمانی که غذاهای پُرکربوهیدرات مصرف می‌کنیم)، به سلول‌های چربی سیگنال می‌دهد که گلوکز را به چربی تبدیل و ذخیره کنند. به همین دلیل، افزایش سطح انسولین می‌تواند منجر به ذخیره بیشتر چربی در بدن شود. به ویژه، رژیم‌های غذایی با قند و کربوهیدرات بالا می‌توانند سطح انسولین را به طور مداوم بالا نگه دارند و باعث افزایش وزن شوند.

2. کاهش چربی‌سوزی

انسولین از تجزیه چربی‌ها جلوگیری می‌کند. هنگامی که سطح انسولین بالا باشد، بدن ترجیح می‌دهد از گلوکز به جای چربی به عنوان منبع انرژی استفاده کند. این امر باعث می‌شود که در حضور مقادیر زیاد انسولین، چربی‌سوزی کاهش یابد و بدن به جای چربی، گلوکز را بسوزاند.

3. تأثیر بر اشتها و ولع غذایی

نوسانات شدید در سطح انسولین (به خصوص بعد از مصرف غذاهای شیرین و پُرکربوهیدرات) می‌تواند باعث افزایش ولع غذایی شود. افزایش ناگهانی انسولین منجر به کاهش سریع قند خون می‌شود و این کاهش ممکن است حس گرسنگی را تقویت کند و فرد به خوردن بیشتر تمایل پیدا کند، که می‌تواند به افزایش وزن منجر شود.

4. حساسیت به انسولین و سلامت متابولیکی

افرادی که حساسیت به انسولین خوبی دارند، بدنشان به مقدار کمتری از این هورمون نیاز دارد و بهتر می‌توانند انرژی را از غذاها استفاده کنند، که این امر به کنترل وزن کمک می‌کند. اما مقاومت به انسولین (وضعیتی که بدن به انسولین پاسخ کافی نمی‌دهد) می‌تواند منجر به ذخیره‌سازی چربی بیشتر، افزایش وزن و حتی دیابت نوع 2 شود. ورزش و تغذیه سالم می‌توانند حساسیت به انسولین را بهبود بخشند.

5. کمک به عضله‌سازی

انسولین به انتقال اسیدهای آمینه به سلول‌های عضلانی کمک می‌کند و برای سنتز پروتئین و رشد عضلات ضروری است. بنابراین، در افرادی که ورزش می‌کنند، انسولین در کنار رژیم غذایی مناسب می‌تواند به افزایش توده عضلانی کمک کند، که خود به افزایش متابولیسم و تناسب اندام کمک می‌کند.

انسولین می‌تواند هم به کاهش و هم به افزایش وزن کمک کند؛ به شرطی که به تعادل آن توجه شود. برای بهره‌گیری از اثرات مثبت انسولین بر تناسب اندام، انتخاب غذاهای کم کربوهیدرات و غنی از فیبر، ورزش منظم و مدیریت استرس می‌توانند مؤثر باشند.

 
۰ ۰

سروتونین و تناسب اندام

مهدی صارمی نژاد- سروتونین
سروتونین (Serotonin) یک ماده شیمیایی و نوعی انتقال‌دهنده عصبی است که در مغز، روده و پلاکت‌های خون یافت می‌شود. این ماده نقش مهمی در تنظیم حالت روحی، خواب، اشتها، حافظه و حتی رفتارهای اجتماعی دارد.
سروتونین معمولاً به عنوان "هورمون خوشحالی" شناخته می‌شود، زیرا میزان آن می‌تواند بر خلق‌وخو و احساسات تأثیر بگذارد.
 
نقش‌های اصلی سروتونین
1. تنظیم خلق‌وخو: سطوح متعادل سروتونین به احساس آرامش و خوشحالی کمک می‌کند. کمبود سروتونین ممکن است با افسردگی و اضطراب مرتبط باشد.
2. تنظیم خواب: سروتونین به تولید ملاتونین (هورمون تنظیم‌کننده چرخه خواب) کمک می‌کند.
3. کنترل اشتها و هضم غذا: سروتونین بر تنظیم گرسنگی و مصرف غذا نیز تأثیر می‌گذارد.
4. عملکرد سیستم گوارش: بخش زیادی از سروتونین در روده تولید می‌شود و به تنظیم حرکت روده کمک می‌کند.
 
عدم تعادل سروتونین می‌تواند مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب، بی‌خوابی و مشکلات گوارشی را به همراه داشته باشد.
 
سروتونین می‌تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر تناسب اندام و وزن تأثیر بگذارد. این تأثیرات عمدتاً به دلیل نقش سروتونین در تنظیم اشتها، خلق‌وخو، و سطح انرژی در بدن است.

در زیر به برخی از این تأثیرات اشاره می‌شود:

 1. کنترل اشتها و هوس‌های غذایی:
سروتونین به عنوان یک تنظیم‌کننده اشتها عمل می‌کند و می‌تواند میل به خوردن را کاهش دهد. سطوح بالای سروتونین ممکن است به کاهش ولع نسبت به غذاهای شیرین و پرکالری منجر شود. در واقع، زمانی که سطح سروتونین پایین باشد، افراد بیشتر تمایل به مصرف غذاهای پرکربوهیدرات و پرچرب دارند، که می‌تواند منجر به افزایش وزن شود.
 
 2. تأثیر بر خلق‌وخو و انگیزه:
سروتونین نقش مهمی در تنظیم خلق‌وخو و احساسات ایفا می‌کند. افرادی که سطوح سروتونین پایینی دارند، معمولاً با افسردگی، استرس و اضطراب مواجه می‌شوند که می‌تواند منجر به پرخوری احساسی (emotional eating) شود. وقتی خلق‌وخو بهتر باشد، انگیزه و انرژی برای انجام فعالیت‌های بدنی و ورزش نیز بیشتر خواهد بود.
 
 3. تنظیم خواب:
سروتونین در تنظیم چرخه خواب و بیداری نقش دارد و به تولید هورمون ملاتونین کمک می‌کند. کیفیت خواب مناسب برای تنظیم هورمون‌های گرسنگی (مانند گرلین و لپتین) ضروری است. اگر خواب مختل شود، این هورمون‌ها به هم می‌ریزند و می‌تواند به پرخوری و افزایش وزن منجر شود.
 
 4. تأثیر بر سیستم گوارشی:
بیشتر سروتونین بدن در روده‌ها تولید می‌شود و می‌تواند بر سرعت هضم و حرکت غذا در دستگاه گوارش تأثیر بگذارد. سطح بهینه سروتونین به حفظ سلامت دستگاه گوارش و تنظیم عملکرد آن کمک می‌کند.

 5. کنترل مصرف کالری:
سروتونین به مغز سیگنال می‌دهد که بدن سیر شده و نیازی به مصرف بیشتر غذا نیست. بنابراین، سطوح کافی از سروتونین می‌تواند از پرخوری جلوگیری کند و مصرف کالری را در طول روز کنترل نماید.
 
حفظ تعادل سروتونین در بدن می‌تواند به کاهش ولع غذایی، بهبود خلق‌وخو و افزایش انگیزه برای ورزش کمک کند و در نهایت به حفظ یا دستیابی به تناسب اندام کمک کند.
۰ ۰

تاثیر ذهن آگاهی بر تناسب اندام

مهدی صارمی نژاد- ذهن آگاهی
ذهن‌آگاهی (Mindfulness) به معنای آگاهی لحظه‌به‌لحظه و توجه عمدی به زمان حال است، بدون قضاوت یا واکنش احساسی.
این تمرین به فرد کمک می‌کند که بر افکار، احساسات و تجربیات درونی خود متمرکز شود و آن‌ها را به‌گونه‌ای مشاهده کند که گویی ناظر خارجی است، بدون اینکه دچار افکار مزاحم یا استرس شود.
 
ذهن‌آگاهی ریشه در سنت‌های بودایی و مراقبه دارد، اما امروزه به عنوان یک روش علمی و روان‌شناختی برای مدیریت استرس، افزایش تمرکز و بهبود سلامت روانی به‌کار گرفته می‌شود. تمرینات ذهن‌آگاهی معمولاً شامل مراقبه‌های تنفسی، آگاهی از بدن، و تکنیک‌های ساده‌ای مثل توجه به لحظه‌ی حال حین فعالیت‌های روزمره می‌شود.
 
فواید آن شامل کاهش اضطراب و افسردگی، بهبود کیفیت خواب، افزایش تاب‌آوری در برابر استرس و افزایش توانایی تصمیم‌گیری است. به طور کلی، ذهن‌آگاهی به فرد کمک می‌کند که درک عمیق‌تری از خود و محیط اطرافش داشته باشد و آرامش بیشتری در زندگی روزمره تجربه کند.
 
 
تاثیر ذهن آگاهی بر تناسب اندام

ذهن‌آگاهی می‌تواند به طور غیرمستقیم تأثیر مثبتی بر تناسب اندام بگذارد، زیرا با تغییر الگوهای فکری و رفتاری، به بهبود عادات غذایی، افزایش انگیزه برای فعالیت بدنی، و کاهش استرس کمک می‌کند. در اینجا چند مورد از تأثیرات مثبت ذهن‌آگاهی بر تناسب اندام را بررسی می‌کنیم:
 
 1. کاهش خوردن احساسی و پرخوری:
ذهن‌آگاهی به افراد کمک می‌کند تا از احساسات و افکار خود آگاه‌تر شوند و بین گرسنگی واقعی و خوردن احساسی (خوردن به دلیل استرس، خستگی یا بی‌حوصلگی) تمایز قائل شوند. این تمرین می‌تواند از پرخوری و خوردن غذاهای ناسالم جلوگیری کند و به فرد کمک کند تا با کنترل اشتها و هوس‌های غذایی، انتخاب‌های سالم‌تری داشته باشد.
 
 2. آگاهی از انتخاب‌های غذایی:
با تمرکز بر لحظه حال، افراد می‌توانند به شیوه‌ای آگاهانه‌تر غذا بخورند. به این ترتیب، توجه به طعم، بو، بافت و احساس هنگام خوردن، سبب می‌شود که از هر لقمه بیشتر لذت ببرند و کمتر بدون فکر غذا بخورند، که این امر می‌تواند به کاهش کالری دریافتی و کنترل وزن کمک کند.
 
 3. مدیریت استرس:
استرس یکی از عوامل اصلی افزایش وزن و چاقی است، زیرا می‌تواند هورمون کورتیزول را افزایش داده و میل به خوردن غذاهای پرکالری و شیرین را تقویت کند. ذهن‌آگاهی با کاهش استرس و اضطراب، به تنظیم این هورمون‌ها کمک کرده و احتمال افزایش وزن ناشی از استرس را کاهش می‌دهد.

4. بهبود کیفیت خواب:
ذهن‌آگاهی با کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب، می‌تواند به تناسب اندام کمک کند. خواب ناکافی باعث اختلال در تنظیم هورمون‌های مرتبط با گرسنگی (گرلین و لپتین) شده و میل به پرخوری را افزایش می‌دهد. خواب بهتر به تنظیم اشتها و حفظ وزن سالم کمک می‌کند.
 
 5. ایجاد ارتباط بهتر با بدن:
تمرین‌های ذهن‌آگاهی مانند مدیتیشن‌های آگاهی از بدن (Body Scan) به افراد کمک می‌کنند که با نیازها و احساسات بدن خود بیشتر آشنا شوند و به نشانه‌های گرسنگی، سیری و خستگی پاسخ مناسب دهند. این ارتباط بهتر می‌تواند از عادات ناسالم مانند خوردن بیش از حد یا ورزش‌های افراطی جلوگیری کند.
6. افزایش انگیزه برای ورزش:
ذهن‌آگاهی می‌تواند به افزایش تمرکز و حضور ذهن در هنگام ورزش کمک کند. این حضور ذهن نه تنها لذت از فعالیت بدنی را افزایش می‌دهد، بلکه باعث می‌شود فرد با بدن خود هماهنگ‌تر شود و به نیازهای آن بهتر پاسخ دهد. همچنین، تمرکز بر فواید و احساسات مثبت پس از ورزش، می‌تواند انگیزه فرد را برای ادامه فعالیت بدنی بیشتر کند.

 
 
به طور کلی، ذهن‌آگاهی می‌تواند به فرد کمک کند تا رابطه سالم‌تری با بدن و غذا برقرار کند، انتخاب‌های آگاهانه‌تری داشته باشد و به جای پیروی از رژیم‌های محدودکننده، به تدریج سبک زندگی سالم‌تری را در پیش گیرد.
 
 
 
 
 
۰ ۰